Powiatowe Urzędy Pracy nie będą już musiały profilować bezrobotnych – zakłada przyjęty przez rząd projekt nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Dla PUP-ów, które w większości negatywnie oceniały profilowanie, zmiana oznaczać będzie mniej biurokracji.
Obowiązkowe profilowanie bezrobotnych obowiązuje od 27 maja 2014 r. Weszła wówczas w życie nowelizacja Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, która nakazywała zaszeregowanie bezrobotnego do jednej z trzech kategorii: profil I – bezrobotny aktywny; II – wymagający wsparcia; III – bezrobotny oddalony od rynku pracy, zagrożony wykluczeniem społecznym. Ustalenie profilu pomocy odbywa się na podstawie standaryzowanego wywiadu, prowadzonego przez pracownika PUP z bezrobotnym.
“Odejście od tego rozwiązania jest spowodowane tym, że w opinii części powiatowych urzędów pracy profilowanie utrudniało aktywizowanie osób bez pracy, zwłaszcza tych dla których ustalono profil III (długotrwale bezrobotni). Nie oznacza to jednak rezygnacji z indywidualnego podejścia do bezrobotnego, dla którego będzie opracowywany Indywidualny Plan Działania (IPD), dostosowany do jego osobistej sytuacji (potrzeb i możliwości rozwoju)” – głosi uzasadnienie przedstawione w komunikacie po posiedzeniu rządu.
Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej, które jest inicjatorem nowelizacji wskazuje, że “zdaniem urzędów pracy brak elastyczności w adresowaniu pomocy dla bezrobotnych negatywnie wpływał na ich aktywizację zawodową”.
Z ankiety przeprowadzonej w 327 PUP (w okresie od 21 marca 2016 r. do 11 kwietnia 2016 r.) wynika, że profilowanie pomocy dla osób bezrobotnych nie umożliwia im lepszego kierowania pomocy do bezrobotnych – taką ocenę wyraziło 44,6 proc. ankietowanych PUP.
Dużą grupę stanowiły również urzędy, którym trudno było wskazać na przydatność profilowania pomocy (21,4 proc.). Urzędy pracy wskazywały jednocześnie, że niezbędne jest wprowadzenie zmian w przepisach dotyczących profilowania pomocy dla osób bezrobotnych (80,1 proc.)
Urzędom pracy zadano też pytanie o potrzebę modyfikacji katalogu form pomocy przewidzianych dla poszczególnych profili. W odpowiedzi na to pytanie 287 urzędów (87,8 proc.) wyraziło opinię, że taka potrzeba istnieje. Większość urzędów pracy uznała także, że określony w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy katalog form pomocy możliwych do zastosowania w ramach poszczególnych profili pomocy jest nieodpowiedni. Dla większości urzędów pracy (54,1 proc.) aktualny system profilowania pomocy wydaje się za mało elastyczny i uniemożliwia im skuteczne działanie z powodu zamkniętego zakresu form pomocy możliwych do stosowania w ustalonym profilu pomocy.
Problem z profilowaniem został także dostrzeżony m.in. przez Rzecznika Praw Obywatelskich i Najwyższą Izbę Kontroli. Ponadto, w czerwcu 2018 r. system profilowania zakwestionował Trybunał Konstytucyjny orzekając, że uregulowanie w rozporządzeniu zasad przypisywania przez urząd pracy profilu osobie bezrobotnej jest niezgodne z konstytucją. Według Trybunału, regulacja odnosząca się do tej kwestii powinna znaleźć się w ustawie.
Rozstrzygnięcie TK oznacza, że przepisy rozporządzenia o profilowaniu przestaną obowiązywać od 15 czerwca 2019 r. W tej sytuacji Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej postanowiło zupełnie zrezygnować z przepisów dotyczących profilowania pomocy w ustawie.
Rezygnując z obowiązku ustalania profilu pomocy dla każdego bezrobotnego, wprowadzono możliwość korzystania przez powiatowe urzędy pracy z różnych form pomocy określonych w ustawie – bez ograniczeń wynikających z ustalonego dla bezrobotnego profilu pomocy.
“W praktyce rozwiązanie to ułatwi urzędom pracy stosowanie form pomocy określonych w ustawie, w tym usługi pośrednictwa pracy. Dla pracodawców będzie to oznaczać większe szanse na znalezienie odpowiedniego kandydata do pracy, a dla bezrobotnego szybsze wejście na rynek pracy. Nowe rozwiązania mają obowiązywać od 14 czerwca 2019 r.” – głosi rządowy komunikat.
